Lian … Palu Gordang i !!!

       by Edi Nasution

 

Ira-ira lima bolas taon na solpu, atia ami marlao-lao tu sada-dua huta na dong di Mandailing, unjung do boto ami mangida alak na mamalu gordang sambilan (margordang) di si atia adong horja haroan boru. Oni dodas muse dei alai poso-poso, andor so ayu dohot na tobang-tobang rap margordang di potang ni ari laos painte-inte woktu sumbayang Magorib.

Rupana madung jadi hasomalan muse do di alak na i huta-huta i margordang i poken pangabisan bulan puaso santak tu sapoken ari rayo. Di maso i, bolas dokonon sora ni gordang bumbam boti matujage-matujugu binege muda ipalu alai, oni sasakali antong dakdanak ipadohot kalai mamalu salaos marsiajar margordang.

Arani riburna boto binege sora ni gordang na i palu ni alai i, ro ro sada mei alak huta i, muloi do sian na tobang santak tu na poso: adong na manompi anggina laos marorot, ama-ama na mangompa anakna, atope ompung-ompung na manogu-nogu paoumpuna giot mangaligi alak na margordang i sopo godang na i lambung bagas godang ni huta i. Sora ni gordang na i palu ni alai i binege suping niba ira-ira tarsongon on :

“udong kudong … udong kudong … udong kudong ….”

“bukbak … bukbak … bukbak …..”

“dadap … dadap … dadap ……..”

Gordang 9“jogojogojogo … jogojogojogo jogojogo-jogo ………….”

“gule torung … gule torung … gule torung ………”

“patukili … patukili … patukili ………”

”siiiingggg … siiiingggg … ceeerrrrrrrrr …”

”tak tak tak … tak taratak … tak tak tak … tak taratak ………”

“godang-godang baen korot-korotan na i ………………

godang-godang baen korot-korotan na i ……….”

“tempaskon saba bariba an … tempaskon saba bariba an ………“

“bong … bong … bong …… pulllllllllullll lluuuuuulllllll ……..”

“Heeeeeeeeeeeee … booooooooooo ….”

Ning tobang-tobang na dong di huta i, muda dung domu ma binege sora ni gordang i, tarlobi-lobi dung itokok jangat i, biasona manyogi dei tangkuhuk ni alai, oni dosir-dosir muse taroktok ni alai pabege-bege sora ni gordang i. So ra songon i muda alak na mangangion na i alak Mandailing, tai muda inda alak Mandailing ba indangkan na ra manyogi tangkuhuk atope dosir-dosir taroktok ni alak i. I ma gakku sada tando ji alai sanga alak Mandailing do sanga inda sasada manusia i.

Muda alak kita pangaranto na marpandaraman di banua ni alak na balok an, sonjia pe ale raratna ango-luan niba di ranto, leng na malungun dei boto iba tu tano hasorangan, bona bulu haholongan. Tarlobi-lobi tu simatobang niba, oni tu angkang, kakak, anggi, udak, etek, tuok, amangboru, namboru, ompung dongan, tulang, nantulang, boru tulang, ompung niba dohot dongan-dongan saparrongitan di huta. Ra muse dei boto get menetek dongdong niba muda ipasari-sari tabo ni na mangan gulena bulung gadung na i duda, adong muse lasiak tuktuk sanga antarsa, gule manuk dohot gule sup na pake kantang Tanagodang, gule menek marhasang muring sanga gule godang pake pisang na mata muda mangan di orja, atope gule mera sanga garing na markuah ciak, songon i juo rondang bolut dot incor na i boyom. Songon i pe da le, anggo dung lagut do iba na sabagas di huta, atia rap mangan boto, balanak na i tutung rongkon sumangge na i bol-gang pe na dong, songon na mardai mera dei ilala ambaen sonangna roa niba muda rap lagut di ari rayo i.

Gordang 9 - 2Atia marari rayo rap dot alak bagas niba di itaan, dodas dei uida dakdanakta i (na sorang boti na magodang-godang di kota), kehe alai marrami-rami mangaligi alak na margordang i sopo godang an. Muda upamata-matai songon na gaduk do uida nida alai paida-ida alak na margordang i. Gakku arani jarangna dei dakdanakta i mangida alak na margordang na sai bahat pamaluna, adong muse na manyarama, oni gordang na i pe godang-godang boti lanjang-lanjang, tarlobi-lobi muse sora na i bumbam boti matujaga-matujugu binege di humliang ni huta i santak tu tording balok.

Muda loja ilala alai na margordang i, mangaso mei santong-kin. Oni sanga ise na manguas n’tong adong do inumon teh sanga kopi paet di ceret, marsibuat cangkirna be. Sadebana n’tong porluan do di sia mangidup bope mang sada-sada pangkosaan nia arani loja na margordang i. Dung abis taridup sabatang dua batang sigaret, biasona adong mei na mangontang margordang mulak: ”Biado le, ita udorma !!” Ninna mei.

Antargan so i muloi alai, dodas dei boto uida sada dua alak huta pargordang i manyurduon palu-palu tu daganakta na poso-poso so rap margordang. Tai bia mantong ”alak kota” na so unjung-unjung mamalu gordang, bulus mandok obar: ”Nggak ah, nggak bisa …”, songon na maila-ila kurik.

Por do nian roa, tai biama ngada malo iba mamalusa. I ma so ro obar ni amangboru Jamangatak si bayo panjangati i: ”Marsiajar ko Lian so maloho !!”

Dung i, ro muse sapa-sapa ni tulang Jalaok: ”Alak Mandailing do ho ?!!”

Ro alus ni daganakta poso-poso i: ”Olo, eh, ya … iyalah, rumah ompungku kan di pinggir kali di dekat mesjid itu, rumah beratap ijuk yang mau roboh itu !!”

Bo, paompu ni Jagulembang do rupa danak on”, ninna ibagasan roa nia.

Ro ning tulang Jalaok: ”Anggo na alak Mandailing do ho ningmu, adope buat palu-palu mu so rap margordang kita !!!”

Aku nggak bisa, ompung …”, ning si Lian i bangkang.

Aso muse do didokko au ompungmu !!” Ning tulang Jalaok.

Kan sama tuanya dengan ompungku !!” Ning si Lian.

Inda ompungmu au, tulang do, mora muyu !!” Targogo sotik sora ni tulang Jalaok.

Koq gitu, apa itu mora ?” Ning si Lian marsapa.

Ulu bondar, amima parserean muyu”, alus ni tulang Jalaok muse.

Sip boto si Lian, ngada binoto ia sanga aha be get dokonon nia.

Ro ning amangboru Jamangatak: “Marsiajar ko so iboto ho partuturan, kan adi alak Mandailing do ho ningmu !!”

Olo, ompung …” ning daganakta i si Lian.

Inda ompungmu au, amangboru do”, ning amangboru Jamangatak.

Murlongang boto si Lian, oni get morot ia sian i padao-dao sibuk nia.

He Lian, get tu dia museng do ho, adope buat palu-palumu so rap margordang kita !! Ning amangboru Jamangatak muse.

Tapi aku nggak bisa …”, ning si Lian mangalus.

Bisanya itu, kau ambillah satu kayu pemukul yang di dekat gong itu, nanti kau yang memukul doal, gong yang kecil itu !!” Ning amangboru Jamangatak.

Gimana ya cara memainkannya ?” Marsapa si Lian.

Kau lihat di situ kan ada dua gong yang besar, gong jantan dan gong betina, jadi kau pukullah doal yang kau pegang itu setelah gong jantan itu dipukul, begitulah kau bunyikan terus-menerus”, ning amangboru Jamangatak.

Emang gitu aja, gampang amat”, manggodang si Lian.

Ya … memang gitu aja, tapi jangan kau bilang gampang dulu, harus kau perhatikan cepat-lambatnya memukul doal itu, doal dipukul tepat di tengah-tengah pukulan gong jantan dan betina itu”, ning amangboru Jamangatak mangajari.

Jadi misalnya jarak waktu antara pukulan gong jantan ke gong betina 10 detik, doal dipukul 5 detik kemudian setelah gong jantan dipukul, gitu amangboru?!” Si Lian marsapa.

Ya, kira-kira gitulah caranya”, ning amangboru Jamangatak.

Dungi mangkuling muse ia targogo: “Biado le, ita udorma mulak !!!”

Asi …”, ning kalai pargordang i laos marsibuat palu-paluna be. Inda lolot dungi margordang ma alai. Si Lian na mamalu doal i juguk i lambung ni tuak Jatorop si pamalu ogung.

gordang 9-3

Anggo au da dongan inda hum sakali dua kali uida kajadian na songon i atia mulak tu huta mar-arirayo. Dongan-dongan pangaranto na lain na i pe jungada do ning roangku mangida kajadian na songon i. Anggo songon i do pardalanna, botul dei luai satiop kalak Mandailing bisa mar-gordang, masuk akal dei luai dongan-dongan pangaranto?

Gakku pe da songon i do da. Tutu ma da i muda sasada alak i mandok ibana alak Mandailing bisa dei margordang, bisa ia dei mamalusa salain sada ima jangat, arana anso bisa sasadalak i mamalu jangat angkon na malo dei ia mamalu saguman buni-bunian na adong di saraban gordang sambilan. Arana da bo, buni-bunian salain jangat i, tardok do eneng-eneng, paniga, panulus, ogung, doal, epong-epong dohot tali sasayat inda pola na maol mamalusa arana tokokna totop torus-manorus songon i, inda maruba-uba. Tai ba muda adong sasada pargordang i mamalusa maipas tu sanga na malambat tu ra dei rempot binege sora ni gordang i. Ima dung domu dei jolo binege sora na i so i palu bayo panjangati i jangat i.

Taringot tu daganakta i si Lian na sakali i dope ia dohot margordang, inda ba le na i patola ni alai i mamalu jangat i, arana inda nangkan na malo ia i sanga songondia mangatur dohot mangatak tokok ni jangat i, adong dei paraturanna, inda hum na sarat i partokok an songon i. Pandok ni natobang-tobang, alak na bisa man-jangati angkon na bahat dei parbinotoan na paradatan ni alak Mandailing, ima barisan Namora Natoras (Hatobangon) na adong di sada-sada huta i. Ninna, muda sasada alak i malo manjangati pado adatna bisa ia muse mei jadi uluan ni alak na bahat. Ima rupa so inda sude alak Mandailing bisa jadi uluan ni Si Tuan Na Jaji, hum na dua-tolu ma ia na bisa, ima barisan Namora Natoras rongkon Raja Panusunan Bulung.

Horas Mandailing !!! 

Gandoang, 22 Agustus 2009


9 Tanggapan to “Margordang”


  1. 1 Burhan
    Oktober 8, 2009 pukul 6:13 am

    botul madai sude carito muyu on, ubat nilungun juo don…
    dungi anggo ning rohangku Gandoang i singkatan dei kan Ganan donok anggora…(hahaha).
    botima da…

  2. 2 bayo pardalan pat
    Oktober 17, 2009 pukul 8:18 am

    Jojor parcaritoan muyu angkang.
    Botul Madai…ngada adong dope huida nalahir di tano pandaraman malo manokok gordang, songoni muse amangna, hum dua tokok gordang madung dohus-dohus parkosaan i. Biama antong tai ngada adong gordang ambaen parsiajaran muse di tano pandaraman on. Malo pe pinompar niba angkang marsaro mandailing madung napadean i. Unjung do hu ida dompak marlagut-lagut dohot dongan-dongan nalahir di tano pandaraman dohot nalahir di kampung. Songon nagaduk-gaduk doba nina harana bahat do nalahir di tano pandaraman naso mangarti istilah mandailing, nalain mangkardak git rurus doma ipon i, nadeba ikim-ikim manuk songoni, lepe-lepe nida.

    Andigan maita manjeir angkang?

  3. November 1, 2009 pukul 4:23 am

    Alaaaa … tarimo kasih da komentar muyu i ale dongan-dongan, oni mangido mop ale arana on do pe so sompat mambukak blog on. Mudah2an rap markairasan be nian ita sasudena, amin !!!

  4. 4 fedfoomyadolo-tool
    Mei 17, 2010 pukul 2:41 am

    Terima kasih untuk blog yang menarik

  5. 7 Bachder Johan
    Mei 26, 2012 pukul 7:28 am

    * Ondope sobinoto bahasona panjangati di gordang 9 i, inda i sude halak tola maniop, harana adong do rupa sarat dohot rukunna anso angkup sora ni gordang 9 i. ( dalam konteks ritual adat mada on tele ?? ). Makin di kaji, makin terasa gordang 9 itu, sesuatu yang ” UNIQUE “. Horas.

  6. 8 syafaruddin Lubis
    Mei 30, 2013 pukul 5:39 pm

    Soal paompo jagulembang itu tersindir juga aku
    tai pala manokok ogung dohot doal bisalah aku itu….hehehehe


Tinggalkan Balasan ke edi nasution Batalkan balasan




April 2024
S S R K J S M
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930  

Blog Stats

  • 119.460 hits